Διάφανες μεμβράνες Invisalign και εξωτερικά κολλητά σιδεράκια: Ποια η βέλτιστη πρακτική;

Invisalign ή Εξωτερικά Κολλητά Σιδεράκια; 

Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρείται το φαινόμενο όλο και μεγαλύτερος αριθμός παιδιών και εφήβων να μπαίνει σε διαδικασία ορθοδοντικής θεραπείας με διαφανείς μεμβράνες Invisalign,  αντί της χρήσης ακίνητης χειλικής συσκευής (εξωτερικά κολλητά σιδεράκια).

Ενώ αρχικά το κίνητρο εκ μέρους των παιδιών και των γονέων ήταν η χρήση μιας όσο το δυνατόν πιο διακριτικής συσκευής, παράλληλα πλεονεκτήματα όπως η δυνατότητα απρόσκοπτης στοματικής υγιεινής και διατροφής (μιας που οι μεμβράνες κατά την διάρκεια αυτών των διαδικασιών αφαιρούνται από το στόμα) αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα για τα όλο και αυξανόμενα ορθοδοντικά περιστατικά με την χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου.

Από την άλλη ωστόσο πλήθαιναν και οι φωνές (μεταξύ ειδικών και μη) που αμφισβητούσαν την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης μεθόδου σε σχέση με τα παραδοσιακά κλασικά “κολλητά σιδεράκια”. Την επιφυλακτικότητα αυτή στήριζε ένα επιστημονικό άρθρο των Kravitz et. al. το έτος 2009 (πριν από 11 χρόνια δηλαδή), η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η προβλεψιμότητα των προγραμματισμένων οδοντικών μετακινήσεων δεν ξεπερνά το 41%.

Αμφισβήτηση των μεμβρανών Invisalign και νέα ευρήματα

Αν και από τότε υπήρξαν νέες μελέτες που αμφισβητούσαν τα ευρήματα των Kravitz et al. και επειδή από τότε άλλαξαν πολλά δεδομένα σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά των μεμβρανών Invisalign (νέο υλικό SmartTrack που έχει εξαιρετική συμπεριφορά σε ότι αφορά την εφαρμογή και τις ασκούμενες πιέσεις στα υπό μετακίνηση δόντια σε σχέση με το παλιό EX30), χρήση απόλυτα εξατομικευμένων εφαπτήρων ρητίνης (optimized και conventional attachments με δυνατότητα 3D καθορισμού μιας κάθετης συνιστώσας της εφαρμοζόμενης δύναμης από το εκάστοτε aligner) και διαφόρων εξειδικευμένων επικουρικών στοιχείων όπως bite ramps, smart staging, mandibular advancement κτλ., η επιφυλακτικότητα εκ μέρους μεγάλου τμήματος της επιστημονικής κοινότητας παρέμεινε, προσδίδοντας στους ενδιαφερόμενους γονείς ουσιαστικά μια σύγχυση από τα αντικρουόμενα στοιχεία που άκουγαν/ακούνε ανάλογα με τον ορθοδοντικό που επισκέπτονταν/επισκέπτονται.

Είναι η μέθοδος αποτελεσματική και σε ποιους απευθύνεται;

Τελικά τι ισχύει; Είναι η μέθοδος κατάλληλη μόνο για μικροδιορθώσεις; Είναι κατάλληλη μόνο για ενήλικες; Ή η αποτελεσματικότητα της αντιθέτως είναι μάλιστα ακόμη και μεγαλύτερη από εκείνη που έχουν τα “κολλητά σιδεράκια” σε ορισμένα περιστατικά; 

Την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα ήρθε να δώσει μια πρόσφατη έρευνα των Borda et al. που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Angle Orthodontist, Vol 90, No 4 τον Απρίλιο του έτους μας 2020.

Στην έρευνα αυτή ο ίδιος πεπειραμένος ορθοδοντικός (μέλος του American Board of Orthodontists) αντιμέτωπισε περιστατικά ίδιας αντικειμενικής δυσκολίας (ήπιας έως μέτριας, δίχως ένδειξη διενέργειας εξαγωγών) με την χρήση διάφανων μεμβρανών Invisalign και ακίνητης χειλικής συσκευής (τύπου Damon). Τα αποτελέσματα των θεραπειών αξιολογήθηκαν (μέσω τελικών εκμαγείων μελέτης) από ανεξάρτητους ορθοδοντικούς εκτιμητές έχοντας ως σημείο αναφοράς το σύστημα αξιολόγησης του ABO. Υπήρξε τυχαιοποίηση τόσο του δείγματος όσο και των εκτιμητών των αποτελεσμάτων για λόγους διασφάλησης στατιστικής αρτιότητας αξιολόγησης των αποτελεσμάτων.

Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων

Σε ότι αφορά λοιπόν τα αποτελέσματα αυτά έδειξαν τα εξής:

• Η θεραπεία ήπιας/μέτριας βαρύτητας περιστατικών σε παιδιά/εφήβους με διαφανείς μεμβράνες Invisalign οδήγησε σε καλύτερα αποτελέσματα σε ότι αφορούσε την ευθυγράμμιση των δοντιών, την οριζόντια πρόταξη (απόσταση μεταξύ άνω και κάτω προσθίων κατά την σύγκλειση) και την συγκλισιακή σχέση των γνάθων. Επίσης η ποιότητα του συνολικού αποτελέσματος ήταν ανώτερη αυτού που ίσχυε με τα “εξωτερικά κολλητά σιδεράκια”.
• Δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των δυο μεθόδων σε ότι αφορούσε την κλίση των δοντιών, τα σημεία επαφής όμορων επιφανειών και τον αριθμό των συγκλισιακών επαφών κατά την μάσηση.
• Η αποτελεσματικότητα της ορθοδοντικής θεραπείας με διαφανείς μεμβράνες Invisalign ήταν σαφέστατα ανώτερη εκείνης που ίσχυε για την ακίνητη συσκευή εξαιτίας των πολύ λιγότερων ραντεβού (13 έναντι 19 κατά μέσο όρο), εκτάκτων επισκέψεων (1 έναντι 4 κατά μέσο όρο και της συνολικής χρονικής διάρκειας (17 έναντι 23 μηνών κατά μέσο όρο).

Συμπεράσματα της έρευνας 

Συμπερασματικά για ήπιας και μέτριας βαρύτητας ορθοδοντικές παρεμβάσεις σε παιδιά και εφήβους (που συνιστούν άλλωστε την πλειοψηφία των περιστατικών ενός ορθοδοντικού ιατρείου),η χρήση διάφανων μεμβρανών Invisalign για παιδιά και εφήβους για την επίτευξη των στόχων της θεραπείας είναι ανώτερη εκείνης που ισχύει για την ακίνητη χειλική συσκευή (κολλητά σιδεράκια), εξασφαλίζοντας ένα ανώτερο ποιοτικά αποτέλεσμα σε μικρότερο χρόνο και με λιγότερες επισκέψεις στο ιατρείο. Τα ταυτόχρονα δεδομένα της απρόσκοπτης διατροφής και στοματικής υγιεινής, η δυνατότητα διενέργειας μαγνητικής τομογραφίας σε περίπτωση που αυτό καταστεί αναγκαίο και η σαφέστατα ανώτερη αισθητική των διάφανων μεμβρανών θα μπορούσαν να καταστήσουν τις διάφανες μεμβράνες Invisalign ως θεραπεία εκλογής σε ήπιας/μέτριας βαρύτητας ορθοδοντικά περιστατικά. Αλλά ακόμη και σε περιπτώσεις σύνθετων περιστατικών (με ανάγκη διενέργειας εξαγωγών ή διευθέτησης εγκλείστων κυνοδόντων) η χρήση των διάφανων μεμβρανών Invisalign ασφαλώς και δεν είναι απαγορευτική, εφόσον υφίσταται η δυνατότητα χρήσης τμηματικής ακίνητης συσκευής που εξασφαλίζει εκείνον τον απαιτούμενο έλεγχο την ριζικής μετακίνησης που μια αποσπώμενη διαφανής μεμβράνη (που καλύπτει μόνο την μύλη του δοντιού) δεν είναι δυνατόν να προσδώσει. Οι διαφανείς μεμβράνες προκαθορισμένης οδοντικής μετακίνησης Invisalign λοιπόν είναι πλέον και με επιστημονική τεκμηρίωση μια ορθοδοντική συσκευή που ταιριάζει απόλυτα τόσο στις ανάγκες και τα δεδομένα της καθημερινότητας ενός παιδιού/εφήβου, όσο και στην επιθυμία για ένα αισθητικά και λειτουργικά καθόλα άρτιο αποτέλεσμα ενός απαιτητικού ειδικού ορθοδοντικού.